Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, ısınmanın, tıpkı su ve gıda gibi, temel bir yaşam hakkı olduğunun altını çizdi ve “Böyle bir uygulama, vatandaş için dolaylı bir zam anlamına gelecektir. Isınma, tıpkı su ve gıda gibi, temel bir yaşam hakkıdır. Bu nedenle enerji politikalarında yurttaşın yaşam koşulları sosyal devlet anlayışının önemli bir parçası olarak korunmalıdır.” dedi.
TASARRUFU TEŞVİK ETMENİN YOLU CEZALANDIRMAK DEĞİL
Doğalgaz dahil tüm enerji kaynaklarında yapılacak zamlar ya da sübvansiyonların kaldırılmasının, hane halkı bütçelerini doğrudan etkileyeceğini vurgulayan MMO Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Isınmanın bir lüks değil, yaşam hakkı olduğu unutulmamalıdır. Tasarrufu teşvik etmenin yolu cezalandırıcı kota uygulamaları değil, enerji verimliliğini özendirici mekanizmalardan geçmelidir. Kota baskısıyla “ısınmadan feragat” etmek, yaşam ve çalışma koşullarını olumsuz etkileyecektir. Enerji kullanımını kısıtlamak yerine, mevcut sistemlerin verimliğini arttırmak çok daha kalıcı ve adil bir çözümdür.” diye konuştu.
KOTA UYGULAMASINDA ADALET SAĞLANAMAZ
Atmaca, konut yapısı, kullanım biçimi, iklim koşulları, bina yaşı ve yalıtım seviyesi gibi çok sayıda değişkenin, doğalgaz tüketimini doğrudan belirlediğini ifade ederek, “Bu nedenle her bölge, her bina veya her iklim kuşağı için adil bir üst sınır koymak neredeyse imkânsızdır. Nitekim elektrikteki kota uygulamaları nedeniyle iklimin sıcak olduğu şehirlerde klima kullanımı yüzünden vatandaşların mağdur olduğu görülmüştür. Doğalgazda da benzer bir adaletsizlik doğması kaçınılmazdır.” dedi ve hâlihazırda şehirler arasında doğalgaz birim fiyatlarının zaten farklılık gösterdiğine dikkati çekti.
ENERJİDE TASARRUFUN YOLU DÖNÜŞTÜRMEDEN GEÇER
TÜİK’in 2022 verilerine göre hanelerdeki nihai enerji tüketiminin %65,3’ü alan ısıtma amaçlı olduğunu, sektör raporlarına göre ise Türkiye’deki bina stokunun ancak yaklaşık %20’sinin tam ısı yalıtımına sahip olduğunu belirten Başkan Atmaca, “Bu veriler ışığında, konutlarda yeterli ısı yalıtımının bulunmaması ve ısınmaya yönelik yüksek enerji payı, tasarrufun kota uygulamalarıyla değil, yapısal iyileştirmelerle sağlanabileceğini göstermektedir. Enerji verimliliği, cezalandırma yerine dönüşümü hedefleyen politikalarla sağlanabilir. Bu kapsamda binalarda ısı yalıtımı seferberliği başlatılmalı, özellikle düşük gelirli haneler için destek mekanizmaları oluşturulmalıdır. Verimli ısıtma sistemleri ve termostatik vana ya da oda termostatları gibi akıllı kontrol ekipmanlarının kullanımını teşvik edecek düşük faizli kredi ve hibe sistemleri devreye alınmalıdır. Kamu binalarında örnek teşkil edecek enerji yönetimi uygulamaları hızla yaygınlaştırılmalıdır. Vatandaşın bilinçli tüketim davranışını destekleyecek bilgilendirme ve farkındalık kampanyaları yürütülmelidir.” önerilerinde bulundu.
Enerjiye erişimin bir hak, verimliliğin ise bir sorumluluk olduğunu dile getiren MMO Antalya Şube başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Bu dengeyi korumanın yolu, yurttaşın temel ihtiyaçlarını gözeten, adil ve sürdürülebilir politikalar üretmekten geçer. Ülkemizin enerji geleceği, kısıtlamalarla değil; adalet, verimlilik ve yerli teknoloji eksenli bir dönüşümle şekillenmelidir. Sosyal refahı koruyan, çevreyi gözeten ve enerji bağımsızlığına katkı sunan her adım, ülkemizin ortak yararınadır ve her bir bireyin sorumluluğudur.” ifadelerini kullandı.
