Televizyon reytingleri, Türkiye’de medya sektörünün temel ölçüm sistemidir. Bu sistem sayesinde programların izlenme oranları belirleniyor ve izleyici davranışları analiz ediliyor. Türkiye’de reyting ölçümleri, TİAK (Televizyon İzleme Araştırmaları A.Ş.) tarafından koordine ediliyor. Peki, reyting nasıl hesaplanıyor? Ölçüm sistemi ve cihaz başvurularına dair tüm bilgileri derledik!
Reyting Nasıl Hesaplanıyor?
Reyting hesaplaması, peoplemeter adı verilen özel cihazlarla yapılır. Bu cihazlar, seçilmiş hanelerdeki televizyonlara bağlanır ve izlenme bilgilerini otomatik olarak merkeze gönderir.
Reyting ölçüm sürecinin temel adımları şöyledir:
- Türkiye’yi temsil eden bir örneklem paneli oluşturulur.
- Panel, 40 ilde yaklaşık 4.340 haneden oluşur.
- Haneler; yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum ve coğrafi dağılım gibi kriterlere göre seçilir.
- Peoplemeter cihazı, televizyonun hangi kanalda olduğunu otomatik olarak algılar.
- Her hane bireyi, kendisine özel kumandadan giriş yaparak kimlik bilgilerini sisteme tanımlar.
Toplanan veriler her gece otomatik olarak TİAK’a gönderilir. Reyting, dakika başına ortalama izleyici sayısının hedef kitledeki toplam nüfusa oranlanmasıyla hesaplanır. Örneğin; bir programın reytingi, o dakikada programı izleyen kişi sayısının toplam potansiyel izleyiciye bölünmesiyle bulunur.
Ayrıca izlenme payı gibi ek metrikler de hesaplanır. 2025 itibarıyla panelin genişletilmesi için çalışmalar devam ediyor. 44 bin kişilik anket veri tabanı kullanılıyor. Ölçüm süreci ayrıca RTÜK tarafından da denetleniyor.
1 Reyting Kaç Kişiye Denk Gelir?
Türkiye’de 1 reyting puanı yaklaşık 572.790 kişiye karşılık gelir. Bu değer, Türkiye’nin televizyon izleyici nüfusu ve paneldeki hane sayısı dikkate alınarak oluşturulan resmi TİAK hesaplamasına dayanır.
Örnek: 10 reyting alan bir program, yaklaşık 5 milyon 727 bin izleyici anlamına gelir.
Bazı kaynaklarda 1 reytingin 800–900 bin kişiye denk geldiği söylense de, resmi hesaplama 572.790 kişi olarak kabul edilir. Bu değer nüfus artışı veya panel güncellemelerine göre değişebiliyor. Ancak 2025 itibarıyla resmi bir değişiklik yok.
Total ve AB Reyting Nedir?
Total reyting, tüm izleyicileri kapsayan bir ölçüm grubudur. Bu grup, 4 yaş ve üzeri tüm bireyleri içerir ve sosyo-ekonomik ayrım yapmaksızın genel izlenme oranını gösterir.
Total, A, B, C1, C2, D ve E gibi tüm sosyo-ekonomik katmanların toplamını temsil eder. Ana akım programlar ve diziler genellikle total reytingde yüksek performans hedefler, çünkü bu grup geniş kitleyi yansıtır.
AB reyting ise, sosyo-ekonomik A ve B gruplarını ifade eder. A grubu, en yüksek eğitim ve gelir seviyesine sahip bireyleri; B grubu ise orta-yüksek seviyedeki bireyleri kapsar.
AB grubu, reklamverenler için daha değerli kabul edilir. Çünkü bu izleyicilerin tüketim gücü yüksektir. Fark olarak, total reyting genel nüfusu temsil ederken, AB reyting eğitimli ve yüksek gelirli kesime odaklanır.
Örneğin; bir dizi totalde yüksek reyting alabilir ancak AB'de düşük kalabilir. Bu da hedef kitle farklılığını gösterir.
Her Televizyonda Reyting Cihazı Var Mı?
Hayır. Türkiye’de her televizyonda reyting cihazı bulunmaz. Ölçüm, istatistiksel örnekleme yöntemiyle yapılıyor ve yalnızca seçilmiş hanelere cihaz yerleştirilir.
TİAK'ın yönettiği sistemde, yaklaşık 4.340 hane panelde yer alır. Bu haneler, Türkiye'nin demografik yapısını temsil etmek üzere rastgele seçilir. Toplam hane sayısı, 1989'da 150'den başlayarak 2025'te 4.340'a ulaşmıştır.
Cihazlar, tüm televizyonlara değil, yalnızca bu panele dahil edilenlere bağlanır. Bu yaklaşım, maliyet ve veri güvenilirliği açısından tercih edilir. RTÜK denetiminde olan bu sistem, tüm nüfusu temsil edecek şekilde ağırlıklandırılır.
Televizyonda Reyting Cihazı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Peoplemeter cihazının varlığı genellikle TV’nin yanında duran küçük bir kutudan anlaşılır. TV’ye kablolarla bağlanır ve özel bir kumanda ile çalışır.
Hane bireyleri izlemeye başladığında kumandada kendi numaralı tuşlarına basar. Bu kumanda standart kumandadan farklıdır ve ışıklı göstergeleri bulunabilir.
Cihaz gece saatlerinde sessiz şekilde veri gönderir ve kurulum sırasında hane sahipleri bilgilendirilir.
Reyting Cihazı Başvurusu
Reyting cihazı başvurusu TİAK üzerinden yapılabilir. Ancak panele kabul tamamen istatistiksel kriterlere bağlıdır.
Reyting cihazı başvuru süreci şöyle işler:
- TİAK’ın web sitesi (tiak.com.tr) veya iletişim hattı üzerinden başvuru yapılır.
- Hane bilgileri ve demografik bilgiler paylaşılır.
- TİAK, panelin dengeli temsilini korumak için başvuruları değerlendirir.
- Uygun görülen hanelere Kantar Media ekipleri tarafından cihaz kurulumu yapılır.
- Kurulum öncesi gizlilik sözleşmesi imzalanır.
- Kurulan cihazlar için aylık ödeme yapılmaz; sistem tamamen gönüllülük esasına dayanır. 2025’te panel genişletme çalışmaları devam ettiği için yeni başvurular kabul edilebilmektedir.
Reyting nasıl hesaplanıyor merak edenler için sürece dair bilgileri aktardık!
