Türkiye’nin birçok kentinde olduğu gibi Antalya’da da elektrikli scooterlar özellikle gençler için toplu taşımaya alternatif bir ulaşım aracı haline geldi. Pratikliği, düşük maliyeti ve kısa mesafelerde sağladığı hız avantajıyla scooter kullanımı her geçen gün arttı. Ancak bu yaygınlaşma kent genelinde eşit ilerleme göstermedi. Antalya’da bazı mahalleler firmaların dijital haritalarında kırmızı alan olarak tanımlandığı için scooter kullanımına tamamen kapalı durumda. Bu bölgelerin başında Zeytinköy gelirken, Kepez’in bazı kesimleri de aynı kapsamda yer aldı. Firmalar, bu durumun keyfi bir tercih olmadığını; operasyonel ve kişisel güvenlik gerekçeleriyle alındığını savundu. Firmalar, taralı alan olarak tanımlanan bölgelerin genellikle takibi zor, risk seviyesi yüksek ya da talebin düşük olduğu noktalar olduğunu aktardı. Şirket içi kullanımda bu alanlar zaman zaman “sorunlu bölgeler” veya “uygun olmayan yerler” olarak adlandırılıyor. Bu tanımın temelinde üç ana gerekçe öne çıktı.
GÖZETİM VE TAKİP EKSİKLİĞİ
İlk gerekçe ise gözetim ve takip eksikliği oldu. Söz konusu taralı bölgede kamera altyapısının zayıf olduğu, GPS sinyalinin kesintiye uğradığı ya da cihazların kolayca devre dışı bırakılabildiği bölgelerde scooterların izine ulaşmak neredeyse imkânsız hale geldiği ifade edildi. Bu da firmalar açısından ciddi bir maddi kayıp riski doğurduğu için taralı alanlar scooter kullanımına kapalı olduğu görüldü.
GÜVENLİK RİSKİ BARINDIRIYOR
İkinci gerekçe ise güvenlik riski olurken Antalya’nın bazı mahalleler madde bağımlılığı ve saldırı olma ihtimali nedeniyle yüksek riskli olarak değerlendirildi. Bu kapsamda çalışanlarının bu bölgelere scooter toplamak ya da yerleştirmek için gitmek istemediğini; kişisel güvenlik endişelerinin operasyonu doğrudan etkilediğini açıkça ifade edildi. Özellikle Zeytinköy gibi bölgeler sahada görev yapan personel tarafından “mimlenmiş alan” olarak tanımlandığı gerekçesiyle bölgelerde çok fazla scooter bulunmuyor.
ZEYTİNKÖY VE KEPEZ’İN BAZI KESİMLERİ SİSTEMİN DIŞINDA BIRAKILIYOR
Üçüncü gerekçe ise düşük talep olarak ifade edildi. Özellikle öğrenci yoğunluğunun az olduğu ya da kullanım oranlarının düşük seyrettiği mahalleler (Zeytinköy), firmaların kaynak dağıtımında öncelikli görülmedi. Bu nedenle Kültür, Meltem, Yenidoğan ve merkez mahallelerde öğrenci nüfusunun yoğun olduğu bölgeler öncelikli hale gelirken; Zeytinköy ve Kepez’in bazı kesimleri sistemin dışında bırakılıyor.
RİSK HARİTASI FARKLILIK GÖSTERİYOR
Firmalar, taralı alan uygulamasının Türkiye genelinde yaygın olduğunu ve her şirketin risk haritasının farklılık gösterdiğini vurguladı. Kimi bölgeler kırmızı (girilemez), kimi bölgeler sarı (sınırlı operasyon), kimi bölgeler ise yeşil (öncelikli) olarak sınıflandırıldı. Ancak bu uygulama, kentte ulaşım eşitliği ve kamu sağlığı açısından yeni bir tartışmayı da beraberinde getirdi. Scooterların bir ulaşım aracı olmaktan çıkıp seçilmiş bölgelerin konforuna dönüşmesi, özellikle dışlanan mahallelerde yaşayan yurttaşların tepkisini çekti.
“FİRMALAR BUNU İSTEMİYOR”
Antalya’nın belli kesimlerinin alan dışı olduğunu söyleyen firmalar, uygun yerler olmadığını ve çalınma olayların yaşandığını ifade ederek, “Firmalar bunu istemiyor. O yüzden bölgeler taralı alan yapıyor. Ancak her firmanın taralı alanları farklı oluyor. Türkiye genelinde bütün firmalar tarafından kapatılmış durumda” denildi.
“KEPEZ’İN BİR YARISI SİSTEMDE YOK”
“Örneğin Kepez’in bir yarısı sistemde yok” diyen Firma yetkilisi, “Çünkü kamera yok. Scooter çalındığı zaman GPS’ini sökerlerse bulmak imkânsız hale geliyor. Kişi ‘scooter’ı aldı, götürdü. Kameranın olmadığı yerde, GPS’ini söküp götürdüğünde onu bulamak zor. Normal alanda da yok, kameralı alanda da yok. Ancak kişi, Kültür Mahallesi’nden aldı. Bir Kültür’den almak var, bir de Dünya Gözü Hastanesi’nden almak var. İkisi de Kepez sonuçta. Ama Dünya Gözü Hastanesi’nin orası daha tenha olduğu için Kültür Mahallesi’ne göre daha riskli. Böyle olunca taralı alan olarak işaretleniyor. Ayrıca kırmızı, sarı ve yeşil alan gibi bölgelere ayrılıyor. Kırmızı alanlara çok fazla girilmiyor. Öncelikli alan yeşil alan oluyor. En yüksek talep ise Kültür Mahallesi’nde, çünkü öğrenci çok” ifadelerini kullandı.
ZEYTİNKÖY BÖLGESİNE KIRMIZI ALANDA
Öğrencinin yoğun olduğu bölgeye scooter yüklenirken güvenlik ve gözetim eksikliği nedeniyle çoğu firma Zeytinköy bölgesinde scooter girmez ve çoğu firmanın bölgede kırmız alan olarak firmalar tarafından işaretlendiğini ifade yetkililer, “Firmalar genellikle Kültür’e yükleme yapıyor. Öte yandan Zeytinköy’e yükleme yapılmıyor çünkü öğrenci yok. Zeytinköy haritada kırmız alan olarak geçiyor. “Zeytinköy’e iki kere scooter almaya gittiğimde gördüm: insanlar seni tanımadıkları için garip karşılıyorlar. Bir şey yapacaklarından değil ama yabancı olduğun için kötü bakıyorlar. Sonuç olarak orası minlenmiş bir yer. Kimin ne yapacağını bilmiyorsun. Çevreden duyduklarımıza göre Zeytinköy’e girmek istemiyoruz. Çünkü canımızı yolda bulmadık. Biri madde kullanmış, öbürünün ne yaptığı belli değil. O yüzden çok tercih edilmiyor” diyerek sözlerine yer verdi.
