Türkiye’nin önemli fide üretim merkezlerinden Antalya’da sektör, her yıl büyümeyi sürdürüyor. Üretim alanlarının artması neden ile talep artışının yaşandığı sektörde sorunlar da büyümeyi sürdürüyor.
FİDELİKLER BÜYÜDÜ, SORUNLAR DA
Ziraat Mühendisi Şali Erguş, sektörün sürekli büyüdüğünü belirterek, 30-40 dönümlük alanda yapılan fide üretim merkezlerinin 150-200 dönümlük alanlarda yapılmaya başladığını söyledi. Kurulum aşamasında olan ve yeni kurulan fideliklerin olduğunu belirten Erguş, “Bence bu konuda bir sınırlama gelecek. Bir süre sonra bazı fidelikler kapanmaya doğru gidecek. Belki belli ürünlerde spesifikleşen fidelikler oluşur. Sadece marul-lahana grubu çalışan, sadece aşılı yoğunluklu çalışan fidelikler olabilir. Buna bağlı olarak sistem kendi içerisinde revize olacaktır” diye konuştu.
YÜZDE 50 ENFLASYONLA KAR EDİLMEZ
Fideliklerin yaşadığı en büyük sorunların başında girdi maliyetlerinin geldiğini belirten Ziraat mühendisi Şali Erguş, “Buna bağlı olarak da fide fiyatları artıyor. Fide fiyatlarının artması sadece fideliklerin karlılığıyla ilgili değil; şu anki yapıda karlılıkları çok daha yüksek değil. Dünyada kabul edilebilir sistemlerde sürdürülebilirlikte yüzde 20 civarında kar etmeniz gerekiyor ki işletmenin sürdürülebilirliği olsun. Ama bizim enflasyonun yüzde 50’lerde olduğu bir yerde yüzde 20 karlılıkla bu iş çok da sürdürülemez” diye konuştu.
KARŞILIKSIZ ÇEK ORANI ARTTI
Fide sektörünün yaşadığı sorunlardan birisinin de uzun vadeli satışlar olduğunu belirten Şali Erguş, “Çok yüksek faiz oranları da ciddi sıkıntıya neden oluyor. Sektörden gelen bilgilere göre, müşteri çeklerinin karşılıksız oranı ciddi anlamda arttı. Bu da finansmana ulaşmayı zorlaştırıyor, finansman giderlerinin artmasına neden oluyor ki bu ciddi bir problem” şeklinde konuştu.
İŞÇİ KRİZİNE TURİZMİN ETKİSİ
Fide sektörünün uzun yıllardır çözülemeyen sorunlarından birisinin de işçi krizi olduğunu belirten Şali Erguş, şunları söyledi: “İşçi sorununun birkaç neden var. Birincisi; sera şartlarında çalışmak zordur. Belirli yaş grubundaki insanlar zorunluluktan belki bu işi yapıyor, belki de başka iş yapamayacağı için fideliklerde çalışıyor. Ama ‘sadece fide işletmesinde çalışacağım’ mantığıyla gelen çok fazla insan yok. Genç nüfus genelde turizmde çalışmak istiyor çünkü daha rahat, daha güvenli ve seralara göre daha konforlu olduğunu düşünüyor. Özellikle fide sektöründe en yoğun olduğumuz dönemler Ocak-Şubat’tan itibaren olan dönemler. Bu dönemde Antalya’da turizm sezonu da açılmaya başlıyor. Ciddi bir personel krizi yaşanıyor”.
ENFLASYON DİZGİNLENMEZSE SORUN ÇÖZÜLMEZ
“Enflasyon dizginlenmediği sürece tarımsal üretim girdilerinde bir düşüş beklemiyorum” diyen Ziraat Mühendisi Şali Erguş, konuşmasını şöyle tamamladı: “Birçok ürün, petrol ürünlerine dayalı. Bu nedenle girdi fiyatlarında ciddi bir artış bekliyorum. Döviz kurunu doğru tahmin edebilen işletme olur mu? Ya da o riski doğru analiz edip fiyatı yükseltmek zorunda kaldığında sürdürülebilir bir işletme halinde devam edebilir mi? Bu soru işaretlerini iyi analiz etmek gerekiyor”.
