Antalya, Yörük kültürünün derin izlerini taşırken, günlük yaşamda kullanılan özgün kelimeler ve ifadelerle de benzersiz bir dil yapısına sahiptir. Antalya’nın Yörük köylerinden ilham alan bu kelimeler, hem geçmişten gelen bir mirası yaşatmakta hem de yerel halkın konuşma tarzına farklı bir renk katmaktadır. İşte Antalya Yörük kelimeleri!
Antalya Yörük Kelimeleri
Antalya’nın Yörük köylerinde yaşayan halk, tarih boyunca göçebe bir yaşam sürdürmüş ve bu yaşam tarzı dilde de kendini göstermiştir.
Antalya Yörükleri özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşan, yerleşik hayattan çok da uzaklaşmamış bir halktır.
Bu nedenle, onların kullandığı dil, hem Türkçe’nin kökenlerine sadık kalmış hem de bölgenin coğrafyasına uygun şekilde gelişmiştir.
Yörük ağzı Antalya’nın kültürünü ve geleneklerini yansıtan önemli bir unsurdur. Yörüklerin kullandığı kelimeler, sadece halk arasında değil, aynı zamanda şairler, yazarlar ve araştırmacılar tarafından da incelenmiş ve günümüze kadar taşınmıştır.
Antalya ağzı kelimeler hem şehir merkezinde hem de köylerde yaşayan halk tarafından günlük yaşamda kullanılmaktadır.
Antalya Yörük kelimeleri şu şekildedir:
- Apolya: Hoparlör
- Babıç: Ayakkabı
- Badılcan: Patlıcan
- Badırık: Patates
- Bangulut: Çamaşır
- Başdar: Başlık, şapka
- Bıdıkı: Çocuk
- Billemek: Bir araya getirmek, toplamak.
- Bisel: Fazla, çok sayıda.
- Bosdan: Salatalık.
- Böbek: Bebek.
- Böör: Yan karın boşluğu.
- Bülüç: Piliç.
- Cırcır: Fermuar.
- Dalap: Bir işe çok iştahlı olan.
- Daraba: Gölgelik.
- Davar: Küçükbaş hayvan.
- Dınnak: Tırnak.
- Düggen: Dükkan.
- Elemet: İri, büyük.
- Elemlenmek: Utanmak.
- Ellelem: Herhalde.
- Ende: Bu, şu.
- Evmek: Çabuk olmak, acele etmek.
- Gargılı: Uçurtma.
- Gengrişmek: Sabah uykusuzluğunda yapılan hareketler.
- Kemiş: Kuru, zayıf, çelimsiz.
- Murabıt: Hamam böceği.
- Pambık: Pamuk.
- Pisgevit: Bisküvi.
- Sındı: Makas.
- Öd sıdgını: Ödlek, korkak.
- Öndüğün: Evvelki gün.
- İmirmek: Uyuklamak, hafif uyku.
Yörük Ağzına Ait Özgün Kelimeler Nelerdir?
Yörükler, Antalya’nın özellikle dağlık ve kırsal kesimlerinde yaşamını sürdüren, göçebe kültürüne sahip bir halktır.
Yörük ağzı, Türkçenin özellikle köy yaşamına özgü kelimeleri barındırır. Yörükler geleneksel yaşam tarzını sürdüren ve kendi özgün dilini yaratan bir toplumdur.
İşte antalya’ya özgü ifadelerden bazıları:
- Sıdkım sıyrıldı: Birinden ya da bir şeyden soğumak anlamına gelir.
- Voyn: Kimse yok mu, ben geldim neredesiniz şeklinde sitem dolu cümlelerde kullanılır.
- Emmee!: Genellikle teselli verirken veya öğüt verirken kullanılan bir kelimedir.
- Hıya, henya, heyya: Tabi ya, evet, olur gibi onaylama cümlelerinin başlıca ifadeleridir.
- Endee ne?: O ne veya Elindeki nedir şeklinde bir anlam taşır.
Antalya Şivesi Cümleler
Antalya şehrinin halkı, dildeki zenginliği şiveler ve yöresel kelimelerle birleştirerek kendine özgü cümleler kurar. Bu cümleler, Antalya halkının samimi ve sıcak karakterini yansıtır.
Antalya’ya özgü bazı cümleler şu şekilde örneklendirilebilir:
- Hıya, bu işler böyle gidiyor işte: Antalya şivesinde, bir işin durumu hakkında bilgi verirken sıkça duyulabilecek bir cümledir.
- Emmee! Sen şimdi bir dur bakalım, ne diyeceğimi anlayacaksın: Birine öğüt verirken veya bir durumu açıklarken bu ifade kullanılabilir.
- Bıdıkılar mı geldi, köyde ne var ne yok: Çocuklardan bahsederken ya da birinin gelişini anlatırken bu tür bir cümle kullanılır.
