Antalya’da Sayıştay raporları tek tek yayınlanmaya devam ediyor. Birçok belediye ile ilgili sorunlar tartışılırken, Alanya Belediyesi’nin vergisel yükümlülüklerini yerine getirmediği sayıştay raporuna yansıdı. Raporda şu ifadelere yer verildi;
“İdarenin Güneş Enerjisi Santrallerinden ürettiği enerjinin satışına ilişkin vergisel yükümlülüklerini yerine getirmemesi belediyenin sahibi olduğu güneş enerjisi santralleri için Kurumlar Vergisi mükellefiyetinin tesis edilmediği, Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer vergi kanunlarındaki yükümlülüklerinin yerine getirilmediği görülmüştür.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Verginin konusu” başlıklı 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; iktisadi kamu kuruluşlarının kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu, “Mükellefler” başlıklı 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında, Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ve kooperatifler dışında kalan ticari, sınaî ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu, Aynı maddenin altıncı fıkrasında, iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği düzenlenmiştir.
HÜKÜM ALTINA ALINDI
T.C. Sayıştay Başkanlığı Antalya Alanya Belediyesi 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 18 Aynı Kanun'un “Muafiyetler” başlıklı 4’üncü maddesinde, kurumlar vergisinden muaf olan kurumların neler olduğu belirtilmiştir. Mezkur Kanun'un “Safî kurum kazancı” başlıklı 6’ıncı maddesinde, kurumlar vergisinin mükelleflerin her hesap dönemi içinde elde ettiği safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu Tebliğ’in “Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler” başlıklı 2.4’üncü maddesinde ise iktisadi işletmenin belirlenmesinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesinin beşinci fıkrasında belirlenen koşulların dikkate alınacağı işletmelerin belirgin özelliklerinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu, diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının, ticari faaliyetin de temel T.C. Sayıştay Başkanlığı Antalya Alanya Belediyesi 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 19 özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu açıklanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu, bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almış ve dernek veya vakfa ait bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilebilmesi için iktisadi işletmenin, dernek veya vakfa ait veya bağlı olması, (ait olma, sermaye bakımından; bağlı olma ise idari bakımdan bağlılığı ifade eder) sermaye şirketi veya kooperatif şeklinde kurulmamış olması, ticari, sınai veya zirai alanda devamlı olarak faaliyette bulunması gerektiğini,
Devamlılık unsurunun, bir hesap dönemi içinde aynı veya ayrı faaliyet alanlarında ticari mahiyet arz eden işlemlerin birden fazla yapılmasını ifade ettiğini, aynı hesap döneminde tek işlem nedeniyle ticari faaliyetin devamlılık unsurunun oluştuğunu kabul etmek mümkün olmamakla birlikte, faaliyetin organizasyon gerektirmesi veya amacının ticari olması durumunda devamlılık unsurunun varlığı kabul edileceğini, Ticari organizasyon, sermaye tahsisi, işyeri açılması, personel istihdamı, ticaret siciline kaydolmak gibi unsur ve şartlardan tümü veya bir kısmı yerine getirilmek suretiyle belirli şekilde kurulmuş olacağını, bu takdirde bu organizasyon içinde bir takvim yılında veya iki veya üç yılda tek bir işlem yapılmış olsa dahi ticari faaliyetin varlığının kabul edileceğini açıklamıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Kanunun şümulü” başlıklı 1’nci maddesinin birinci fıkrasında; bu kanun hükümleri ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan düzenleme ve açıklamalardan da anlaşılacağı üzere belediyelerin kurumlar vergisi mükellefiyetleri bulunmamakla birlikte, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Mükellefler” başlıklı 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında, belediyelere ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ve kooperatifler dışında kalan ticari, sınaî ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu ifade edilmiştir. Bu nedenle İdarenin güneş enerjisi santrallerinden elde ettiği elektriği satması faaliyetinin kurumlar vergisi mükellefiyeti oluşturduğu açıktır. Sonuç olarak, Belediye tarafından işletilen güneş enerjisi üretim tesisinden elde edilen kazanç, kurumlar vergisine tabi olduğundan, İdarenin bu faaliyeti için kurumlar vergisi mükellefiyeti oluşturarak Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve diğer ilgili mevzuatta yer alan görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi gerekmektedir.”
