Mobbing vakalarının toplumda yaygınlaşırken Antalya Mobbing ile Mücadele Derneği 2023 mobbing raporuna göre mobbing başvurusunda bulunan çalışanların, şikâyet dağılımında yaklaşık yüzde 50’lik bölümde istifaya zorlama, kötü muameleye maruz kalma ve görev yeri değişikliği nedenlerinden oluştuğu kayıtlara geçti. Mobbing başvurusunda bulunan çalışanların çoğu mağduriyetlerinin şikayete dönüşme sebepleri birinci nedeni yüzde 20 oran ile iş yükünün arttırılması olarak önde geldiği görüldü. Bu veriler kapsamında mobbinge maruz kalanların çoğu iş yerlerinde psikolojik yıpratmaya maruz kaldığı görüldü. Mobbinge maruz kalan çalışanların yüzde 36’sı depresif bozukluk psikiyatrik tanısı aldığı gözlemlendi.
Konuya ilişkin Antalya Mobbing ile Mücadele Derneği Başkanı Dr. Ozan Uzkut, dikkat çekici açıklamada bulundu. Dr. Uzkut, özellikle kendi yaşamına son veren çalışanların ölüm nedenlerinin araştırılması gerektiğin dile getirdi.
“İNSANLAR ARTIK UMUTSUZLUĞA KAPILMIŞ DURUMDA”
Mobbing vakaları artsa da başvuru sayısında aynı oranda bir artış görülmediğini ifade eden Dr. Uzkut, “İnsanlar artık umutsuzluğa kapılmış durumda. Ancak Antalya özelinde umudumuz hâlâ fena değil. Bizde bariz bir artış olmasa da azalma da yok; başvurular hemen hemen aynı düzeyde seyrediyor. Türkiye genelinde ise mobbing davalarında büyük bir artış var. Çünkü artık neredeyse her durum mobbing olarak değerlendiriliyor. Fakat dava sayısına baktığımızda bir azalma göze çarpıyor. Eskiden pek çok şey için mobbing davası açılırdı. Ancak bu davaların çoğu kaybedilmeye ve yüksek tazminatlar ödenmeye başlanınca, insanlar dava açmaktan vazgeçmeye başladı” dedi.
EKONOMİK KRİZ DÖNEMİNDE ARTIYOR
Dr. Uzkut’ göre ise mobbing, özellikle ekonomik kriz dönemlerinde ciddi oranda artıyor. Dr. Uzkut, “İnsanlar işten çıkarılmaya zorlanıyor, çeşitli psikolojik baskılar artıyor. Ancak elimde sayısal veri yok; sadece gözlemlerime dayanarak Antalya’da başvuru düzeyinin sabit durumda” dedi.
“Mobbing çok ciddi bir risk olmaya devam ediyor” diyen Dr. Uzkut, iş yerlerinde hâlâ yaygın olarak görüldüğünü söyledi. Dr. Uzkut, “Başvuru sayısındaki düşüş, toplumun artık bu konudan sonuç alamayacağını düşünmesiyle bağlantılı olduğunu. Her şey mobbing gibi algılandığı için başvurular tavan yapmıştı, fakat bugün artık gerçek mobbing vakaları daha izole hale geldi. Gerçek anlamdaki mobbing olayları artış gösterirken, "mobbing yaşıyorum" diyenlerdeki artış azaldı diyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“HER BASKI MOBBİNG OLARAK GÖRÜLÜYOR”
“Bize gelen başvuruların çoğu mobbing kapsamına girmiyor” diyen Dr. Uzkut, konuşmasında şu sözlere yer verdi: “Örneğin daha önce bin başvuru geliyorsa, bunun sadece 100 kadarı gerçek mobbing ve biz bu vakaların da yalnızca 10-15 tanesini dava sürecine taşıyabiliyorduk. Ne yazık ki hâlâ toplum olarak mobbingin ne olduğunu tam olarak bilmiyoruz. Her baskı mobbing olarak görülüyor. “Patronum her sabah saat 8’de işe gelmemi istiyor” diyenler oluyor. Oysa bu, işyeri disiplinidir. Ya da “Patronum bana sürekli küfrediyor” deniliyor bu durum da mobbing değil, hakaret suçuna girer ve ayrı bir dava konusu olabilir.”
MOBBİNG NEDİR?
Mobbing’in yalnızlaştırma, özgüven kaybı, duygusal ve psikolojik baskı gibi unsurları içerdiğini ve psikolojik baskıya dayandığını ifade eden Dr. Uzkut, “Bu nedenle bireylerin mobbing eğitimlerine katılması büyük önem taşıyor. Mobbing her sektörde görülebiliyor: adliyede, emniyette, üniversitelerde… Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı her yıl düzenli olarak mobbing farkındalık eğitimleri veriyor ve bu sayede bu kurumdaki vakalarda ciddi bir azalma yaşandı. Turizm sektöründe, bankalarda ve bazı ilaç firmalarında ise kriz dönemlerinde işten çıkarmak için profesyonelce mobbing uygulanabiliyor. Yüksek maaşlı ve yüksek tazminat hakkı olan çalışanlar bu şekilde hedef alınıyor. Bu da sık sık dava konusu oluyor. Mobbinge uğrayanlar mobbinge uğradığını anlamıyor ya da bilmiyor. Kişinin mobbinge uğradığını yakınındaki insanlar anlar kişi bunu anlamaz. Yakınları tarafından anlaşılır” sözlerini kullandı.
İNTİHAR OLAYLARI ARAŞTIRMALI
Mobbing nedeniyle yaşanan trajik olaylar olduğunu söyleyen Dr. Uzkut, “Türkiye’de bazı intihar vakalarının yüzde 70’inin mobbing kaynaklı olduğu söyleniyor. Bu nedenle bir kişinin ölüm sebebi araştırılırken mobbing ihtimali mutlaka göz önünde bulundurulmalı. Bir insan yalnızca “Açım” diye yaşamına son vermez. Ancak kendini yalnız hissediyorsa, özgüvenini kaybetmişse, komşusunun kapısını çalacak cesareti dahi kendinde bulamıyorsa, işte o zaman bu tür acı olaylar yaşanabiliyor.” ifadelerini kullandı.
