Türkiye’de son beş 5 yıldaki ekonomik daralma şaşırtıcı boyutta. 2020 yılında asgari ücret 2.324,70 TL iken 2025 yılında 22 bin 105 TL olmuştu, yaklaşık olarak 9,5 kat artış göstermişti. Ancak belirlenen temel gıdalar ve temizlik ürünleri sepetinin maliyeti aynı dönemde çok daha çarpıcı bir yükseliş kaydetti. 2020 yılında 262,75 TL olan aynı alışveriş sepeti 2025 yılına gelindiğinde 2705,80 TL’ye fırlayarak tam yüzde 929,74 oranında artış gösterdi. Bu sepetin 10 katına çıktığını gösteriyor.
Rakamlar, asgari ücretlinin gelirinin artmasına rağmen enflasyon karşısında net bir biçimde erimiş durumda. 2020 yılında bir asgari ücretli, karşılaştırmada yer alan alışveriş sepetini maaşıyla net olarak 8.85 kez doldurabiliyorken, 2025 yılına gelindiğinde bu sayı 8.17 kez doldurabiliyor. Yani asgari ücretli aynı maaşıyla 5 yıl öncesine göre aynı sepete yaklaşık 0.68 kez daha az ulaşabiliyor. Bu durum, maaşların alım gücü karşısındaki yetersizliğini ve enflasyonun vatandaşın cebindeki paranın değerini nasıl düşürdüğünü açıkça gözler önüne seriyor.
KRİTİK TABLO
2020 Yılı 2025 Yılı Değişim
Asgari Ücret 2.324,70 TL 22.105,00 TL Artış
Alışveriş Sepeti Tutarı 262,75 TL 2705,80 TL Artış
Sepetin Asgari Ücrete Oranı : %11.30 %12.24 Artış
Asgari Ücretle Kaç Kez Alınabilir : 8.85 kez 8.17 kez Azalış
BİR SEPETİN BEŞ YILDAKİ DEĞİŞİMİ
Ürün Adı 2020 Fiyatı (TL) 2025 Fiyatı (TL) Fiyat Artışı (TL) Yüzde Artış (%)
Beyaz Peynir 1 kg 21,50 219,00 197,50 918,6
Tel Peynir 250 g 10,95 89,00 78,05 712,8
Sucuk 500 g 24,50 179,50 155,00 632,7
Fındık Kreması 500 g 10,95 110,00 99,05 904,6
Bebek Bisküvisi 1000 g 12,75 159,00 146,25 1147,1
Gofret 142 g 1,95 32,00 30,05 1541,0
Maden Suyu 6x200 ml 3,95 42,00 38,05 963,3
Dondurulmuş Pasta 650 g 15,00 159,00 144,00 960,0
Demlik Poşet Çay 100'lü 12,95 150,00 137,05 1058,3
Şampuan 500 ml 6,95 64,90 57,95 833,8
Kağıt Havlu 6'lı 8,50 79,00 70,50 829,4
Islak Mendil 10'lu 4,95 38,00 33,05 667,7
Jilet (10'lu) 10,25 195,00 184,75 1802,4
Muz Kg 13,95 100,00 86,05 616,8
Domates Kg 4,75 44,50 39,75 836,8
Salatalık Kg 2,95 18,50 15,55 527,1
Starking Elma Kg 3,95 74,90 70,95 1796,2
Limon Kg 3,50 99,00 95,50 2728,6
Patates Kg 1,25 15,90 14,65 1172,0
Soğan Kg 1,75 9,50 7,75 442,9
Ceviz Kg 26,95 205,00 178,05 660,7
Bulaşık Deterjanı 13,95 (1500ml) 79,90 (653ml) 65,95 472,7
Çamaşır Suyu 9,95 (4kg) 139,00 (3240ml) 129,05 1297,0
Yumuşatıcı 1440 ml 10,45 175,00 164,55 1574,6
Sıvı Sabun 13,95 (4L) 59,50 (2L) 45,55 326,5
Banyo Sabunu 4x175g 5,75 75,00 69,25 1204,3
Günlük yaşamda kullanılan gıda ve temizlik malzemelerindeki fahiş artış dikkat çekti. Özellikle limonun yaşadığı zam ise şaşırttı. 2020 yılında 3,50 TL’den 99,00 TL’ye ulaşması, yüzde 2728,6 gibi akıl almaz bir oranla zamlandığını gösteriyor. Temizlik ve kişisel bakım ürünlerinde de benzer tablo mevcut. Jilet fiyatı beş yılda yüzde 1800’ün üzerine çıkarken, yumuşatıcı ve çamaşır suyu gibi ürünlerin fiyatlarında da çok ciddi artış görülüyor.
