Son yılların en çok göç alan illeri arasında yer alan Antalya ilçelerinin arasındaki sosyoekonomik gelişmişlik ve farklılıklar şaşkınlık yarattı. CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya, Antalya’daki sosyoekonomik gelişmişlik ve ilçeler arası farklılıkları gözler önüne serdi. Yaşanan farkındalıkların giderilmesi için çözüm Kaya’dan geldi. Antalya’nın en geri kalmış ve en gelişmiş ilçelerini sıralayan Kaya’nın raporu ve önerileri şu şekilde;
“Antalya, 2022 SEGE sonuçlarına göre Türkiye’nin sosyoekonomik gelişmişliği en yüksek 4. İli (Ankara, İstanbul ve Bursa’dan sonra).
• İlçeler arasında gelişmişlik farkı büyük. Muratpaşa (15.), Konyaaltı (27.) ve Alanya (64.) Türkiye’nin en gelişmiş ilçeleri arasında. Gündoğmuş (848.), Akseki ve İbradı, sosyoekonomik gelişmişlik açısından en geri ilçeler.
• Antalya’nın gelişmiş ilçelerinde nüfus yoğunluğu çok yüksekken, düşük gelişmişlik seviyesine sahip ilçelerde nüfus az. Demografik Yapı ve Göç Dinamikleri
• Antalya, Türkiye’nin en kalabalık 5. ili (2,7 milyon kişi, %3,16 nüfus payı).
KENTLEŞME RİSKİ GÖRENLERİ ŞAŞIRTTI
• Türkiye’de en fazla net göç alan il.
• Nüfusun %55,2’si yüzölçümünün sadece %9,7’sinde yaşıyor→ Plansız kentleşme riski var. Yaşlanma ve Bağımlılık Oranı • Antalya’nın yaş bağımlılık oranı Türkiye ortalamasının altında.
• Ancak sosyoekonomik olarak geri ilçelerde yaşlı nüfus oranı yüksek.
• Genç nüfus artışı büyük ölçüde Kepez, Konyaaltı, Alanya ve Döşemealtı’nda yoğunlaşmış durumda (%97’si).
• Yaşlanan nüfus, işsizlik ve düşük istihdam oranı ile birleştiğinde kalkınma tuzağına dönüşebilir. Yoksulluk, Gelir Dağılımı ve Sosyal Dışlanma
YOKSULLUK RİSKİ DÜŞÜK
• TR61 bölgesi (Antalya, Isparta, Burdur), Türkiye’de yoksulluk riski en düşük 6. bölge.
• Ancak gelir dağılımı en bozuk 2. bölge (P90/P10 oranı: 13,5) → En zengin %10, en yoksul %10’un 13,5 katı gelir elde ediyor.
• Son 10 yılda Antalya’da gelir dağılımı daha da bozuldu.
İklim Değişikliği ve Doğal Afet Riski
• Antalya, Türkiye’nin iklim değişikliğine en kırılgan illerinden biri.
• 2000-2018 arasında 18.076 hektar orman ve doğal alan kaybedildi, 2.055 hektar orman yangınlarda yok oldu.
ÇEVRESEL RİSKLER ARTIYOR
• Orman kayıpları ve yapay bölgelerin artışı, çevresel riskleri artırıyor.
• Deprem ve iklim değişikliği riskleri birlikte değerlendirilmeli
İlçeler arası gelişmişlik farkını azaltacak bölgesel kalkınma planları uygulanmalı.
• Nüfus yoğunluğu yüksek ilçelerde kentsel altyapı güçlendirilmeli, yeni cazibe merkezleri yaratılmalı. • Genç nüfusun yoğunlaştığı ilçelerde istihdam yaratıcı projeler geliştirilerek yoksulluk döngüsü kırılmalı.
• Gelir dağılımı bozulmasını engellemek için istihdam politikaları ve ücretlendirme sistemleri gözden geçirilmeli.
• Antalya’nın iklim değişikliği riskine karşı uyum kapasitesi artırılmalı, yeşil alanlar korunmalı ve su kaynakları sürdürülebilir yönetilmeli.
• Doğal afetlere karşı kent dayanıklılığı artırılmalı, deprem ve iklim değişikliği politikaları entegre edilmeli.”
